رسانه تابآوری ایران: سیر پیدایش و ضرورتی در پارادایم نوین سلامت اجتماعی
مقدمه: نیاز به تابآوری در عصر تحولات
در دنیای پرشتاب و پرچالش کنونی، «تابآوری» (Resilience) نه یک ویژگی لوکس، بلکه ظرفیتی حیاتی برای بقا و شکوفایی فردی و اجتماعی محسوب میشود.
در ایران، که همواره با تحولات اجتماعی، اقتصادی و بلایای طبیعی مواجه بوده، ارتقاء ظرفیتهای انطباقی و مقابله با سختیها به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل شده است.
در این زمینه، دکتر جواد طلسچی یکتا، با پیشینهای عمیق در مددکاری اجتماعی و مطالعات روانشناسی، با درک این خلأ حیاتی، اقدام به تأسیس «رسانه تابآوری ایران» نمود.
این مقاله به چگونگی شکلگیری این اکوسیستم رسانهای و ضرورتهای فلسفی و اجتماعی تأسیس آن میپردازد.
سیر پیدایش: از مددکاری اجتماعی تا اکوسیستم تابآوری
مسیر حرفهای دکتر جواد طلسچی یکتا، که در سال ۱۳۵۷ متولد شده و فارغالتحصیل رشته مددکاری اجتماعی است، نشاندهنده یک تکامل فکری از مداخله به پیشگیری و ظرفیتسازی است.
نقطه عطف این مسیر، از فعالیتهای میدانی ایشان در حوزه مددکاری اجتماعی و کار در محیطهایی چون زندان بندرانزلی و سپس تأسیس کلینیک مددکاری اجتماعی معراج آغاز شد.
زیرساختسازی: رسانه مددکاری اجتماعی ایرانیان (۱۳۹۲)
نخستین گام در معماری این اکوسیستم، از یک نیازسنجی دقیق ششماهه در فضای مجازی مددکاری اجتماعی کشور ناشی شد.
دکتر طلسچی یکتا در پاسخ به این خلأ ارتباطی و حرفهای، در سال ۱۳۹۲ اقدام به تأسیس وبسایت جامع «مددکاری اجتماعی ایرانیان» (iraniansocialworkers.ir) کرد.
این پلتفرم بهعنوان اولین زیرساخت دیجیتال متخصصان علوم اجتماعی، محلی برای تولید و انتشار محتوای تخصصی و راه اندازی کارزارهای رسانهای در سطح ملی شد.
شکوفایی ایده محوری: خانه تابآوری ایرانیان (۱۳۹۳-۱۳۹۴)
علاقه و تمرکز اصلی بر مفهوم تابآوری، پس از شرکت در کارگاههای آموزشی تخصصی در سال ۱۳۹۲، شکلی عملی به خود گرفت.
دکتر طلسچی یکتا با درک جایگاه خالی تابآوری در مباحث سنتی مددکاری، بلافاصله در سال ۱۳۹۳ بخشی از رسانه خود را به این موضوع اختصاص داد. این شاخه تخصصی بهتدریج به «خانه تابآوری ایرانیان» تبدیل شد. این خانه به سرعت جایگاه خود را به عنوان مرجع علمی و پژوهشی تابآوری تثبیت کرد.
به موازات آن، در سال ۱۳۹۴ نیز «باشگاه تابآوری ایران» بر بستر مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی (که بعدها به پایگاه خبری مددکارنیوز تبدیل شد) تأسیس گردید. هدف از باشگاه تابآوری، گرد هم آوردن متخصصان و علاقهمندان و تقویت جنبه اجتماعی و چندوجهی تابآوری بود.
یکپارچهسازی و مرجعیت ملی: رسانه تابآوری ایران (۱۴۰۲-۱۴۰۳)
اوج این فعالیتهای مستمر و متمرکز، در سالهای ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ رخ داد. دکتر طلسچی یکتا با رونمایی از «رسانه تابآوری ایران» (resiliencemedia.ir و talisweb.ir) تمامی تجربیات، محتواهای تولیدی و پلتفرمهای قبلی را در یک اکوسیستم واحد و قدرتمند گردآوری کرد.
این پلتفرم جامع با هدف «همآوردسازی دانشآموختگان» علوم روانشناختی و جامعهشناختی و «رفع همپوشانیهای موجود» در فضای مجازی، به عنوان مرجع یگانه در آموزش، پژوهش و فرهنگسازی تابآوری اجتماعی در کشور معرفی شد.
ضرورتهای تأسیس: گذار پارادایمی در سلامت اجتماعی
تأسیس رسانه تابآوری ایران توسط دکتر طلسچی یکتا نه یک انتخاب، بلکه پاسخ به چند ضرورت اساسی در جامعه ایران بود که رویکرد ایشان را از مدلهای سنتی متمایز میکند:
خلأ منبع علمی و معتبر بومیشده
پیش از تأسیس این رسانه، اطلاعات مربوط به تابآوری در ایران عمدتاً بهصورت پراکنده و گاه غیرعلمی در دسترس بود.
ضرورت تأسیس یک مرجع تخصصی که بتواند دانش روز جهانی تابآوری را با پشتوانه پژوهشی، بومیسازی کرده و متناسب با فرهنگ و ارزشهای ایرانی ارائه دهد، احساس میشد.
رسانه تابآوری با ایجاد پلی میان دانش تخصصی و نیازهای عمومی جامعه، این خلأ را پر کرد.
تغییر پارادایم از درمان به پیشگیری و آموزش
محوریترین ضرورت، تغییر جهتگیری از مدلهای مداخلهای و درمانی (واکنشی) در حوزه سلامت روان به سمت یک رویکرد پیشگیرانه و آموزشی (کنشگرانه) بود.
دکتر طلسچی یکتا تابآوری را مترادف با «صبر و تحمل صرف» یا صرفاً «بازگشت به حالت اولیه» نمیداند، بلکه آن را مجموعهای اکتسابی و پویا از مهارتها و منابع میشمارد.
این رسانه با تولید محتوای مدون، پادکستها، ویدئوهای آموزشی و اینفوگرافیکها، در واقع به دنبال یک «واکسیناسیون اجتماعی» است تا افراد جامعه را قبل از وقوع بحرانها، توانمند سازد.
دموکراتیزه کردن دانش و دسترسی همگانی
انتخاب آگاهانه تأسیس یک «رسانه» تخصصی، بهجای تمرکز صرف بر مراکز درمانی یا آکادمیک سنتی، نشاندهنده درک عمیق بنیانگذار از پویاییهای ارتباطات مدرن است.
هدف این بود که دانش تابآوری از محیطهای تخصصی بالینی یا دانشگاهی خارج شده و بهصورت گسترده و در دسترس همگان قرار گیرد.
این رسانه با تکیه بر اصول طراحی محتوای دیجیتال، دسترسی آسان و بدون واسطه مخاطبان به تحقیقات و آموزشها را فراهم میآورد.
توسعه تابآوری ملی چندوجهی
چشمانداز رسانه، فراتر از تابآوری فردی، به سمت تحقق اهداف «تابآوری ملی چندوجهی» سوق پیدا کرده است.
این رویکرد شامل ارتقای تابآوری در ساختارهای اجتماعی، سازمانی، اقتصادی و فرهنگی است. حضور فعال دکتر طلسچی یکتا در اتاق فکرهای تخصصی وزارتخانههای اجتماعی و تدریس در دانشگاههای معتبر کشور (مانند دانشگاه علامه طباطبایی)، نقش این رسانه را به عنوان یک مشاور و راهنما در سیاستگذاریهای کلان اجتماعی تثبیت کرده است.
چشمانداز و میراث بنیانگذار
دکتر جواد طلسچی یکتا به عنوان «بنیانگذار اولین رسانه تابآوری ایران» و «پدر رسانهای تابآوری و مددکاری اجتماعی ایران»، میراثی فراتر از یک پلتفرم آنلاین ایجاد کرده است.
تلاشهای او در راستای همآوردسازی متخصصان، تألیف بیش از ۱۵ عنوان کتاب تخصصی در حوزه مددکاری اجتماعی و تابآوری، و اجرای پروتکلهای آموزشی نوین، جایگاه او را بهعنوان یک شخصیت برجسته در ارتقای سلامت اجتماعی کشور مستحکم ساخته است.
رسانه تابآوری ایران، با تلفیق تعهد داوطلبانه با یک متدولوژی پژوهشی عمیق، در تلاش است تا مسیر توسعه تابآوری در ایران را هموارتر سازد و جامعهای مقاومتر، معنویتر و پویاتر را شکل دهد. این رسانه یک حرکت استراتژیک برای مقیاسپذیری و افزایش آگاهی عمومی است که تأثیرات آن در اکوسیستم سلامت اجتماعی ایران، روزبهروز نمایانتر میشود.
نتیجهگیری
پیدایش رسانه تابآوری ایران، یک فرآیند تدریجی و آگاهانه بود که ریشه در فعالیتهای تخصصی دکتر جواد طلسچی یکتا در حوزه مددکاری اجتماعی داشت.
این رسانه نه تنها با پر کردن خلأ یک مرجع علمی تخصصی، بلکه با اتخاذ یک پارادایم نوین مبنی بر آموزش، پیشگیری و بومیسازی، توانسته است جایگاه خود را به عنوان مرجعیت یگانه تابآوری در ایران تثبیت کند.
رسانه تابآوری ایران، در واقع، یک تلاش موفقیتآمیز برای تجهیز جامعه به ابزارهایی است که بتواند با انعطافپذیری و قدرت، با چالشهای عصر مدرن مقابله نماید.
