آموزش تاب آوری از طریق رسانه تاب آوری ایران
آموزش تاب آوری از طریق رسانه تاب آوری ایران
برنامهریزی سیستمی و بومیسازی آموزش تابآوری در رسانه تابآوری ایران (resiliencemedia.ir)
تحلیل متدولوژی پنجمرحلهای برای نهادینهسازی تابآوری اجتماعی در بافتار ملی
مقدمه: ضرورت و خاستگاه پارادایم تخصصی تابآوری اجتماعی
تعریف معاصر تابآوری و لزوم گذر از رویکردهای عمومی
مفهوم تابآوری (Resilience)، به عنوان توانایی محوری افراد و جوامع برای انطباق، بازیابی موفقیتآمیز، و حتی رشد پس از مواجهه با ناملایمات و شرایط پرتنش، در دهههای اخیر به یک مهارت کلیدی در علوم یاورانه تبدیل شده است.۱
جامعه جهانی امروز در «عصر مخاطرات جهانی» قرار دارد ۲؛ عصری که ویژگیهای آن شامل همهگیریها، افزایش تنشهای ژئوپلیتیکی، و بحرانهای اقتصادی است.۲
در چنین شرایطی، ارتقاء تابآوری نه یک گزینه، بلکه یک الزام حیاتی برای حفظ سلامت روان اجتماعی و پایداری ملی است.
رسانههای عمومی به دلیل تمرکز گسترده بر اخبار روز و حواشی، اغلب قادر به ارائه پوشش عمیق، علمی و تخصصی مورد نیاز برای مفهوم چندوجهی تابآوری نیستند.۱
این محدودیت، نیاز مبرم به ایجاد یک مرجع علمی و آموزشی را در کشور تقویت کرد تا خلأ موجود در این حوزه پر شود.۴
رسانه تابآوری ایران (resiliencemedia.ir) در پاسخ به این نیاز مبرم، در تابستان سال ۱۴۰۲ هجری شمسی تأسیس شد.۱
رسالت ملی و هویت تخصصی رسانه تابآوری ایران (IRM)
رسانه تابآوری ایران به عنوان اولین پرتال تخصصی تابآوری اجتماعی در کشور معرفی شده است.۱ این پلتفرم علمی و آموزشی با رسالتی ملی، فعالیت خود را به همت دکتر جواد طلسچی یکتا، مدیر و بنیانگذار رسانه، و به عنوان بخشی از مجموعه رسانههای مددکاری اجتماعی ایرانیان آغاز کرد.۴
هویت سازمانی IRM عمیقاً با حوزه مددکاری اجتماعی گره خورده است و از تجربه بیش از یک دهه مدیریت رسانه در این حوزه بهره میبرد.۱
دکتر طلسچی یکتا، با سوابق درخشان در مددکاری اجتماعی، روانشناسی بالینی و دکترای مدیریت، به عنوان یک مربی ملی تابآوری و سلامت روان اجتماعی شناخته میشود.۶
IRM رویکردی کاملاً تخصصی دارد و تمرکز انحصاری خود را بر تابآوری اجتماعی قرار داده است.۴ این تمرکز تخصصی، به رسانه این امکان را میدهد که تمامی ظرفیت خود را بر روی ارائه محتوای عمیق و کاربردی متمرکز کند و از پرداختن به مسائل عمومی فاصله بگیرد.۴
این تصمیمگیری نشان میدهد که برنامهریزی آموزشی صرفاً واکنشی به مشکلات داخلی نیست، بلکه در پاسخ به یک پارادایم بینالمللی در زمینه ریسک و عدم قطعیت طراحی شده و به محتوای رسانه بُعد راهبردی و فرامحلی میبخشد.
همچنین، اعتباربخشی محتوا با تکیه بر سوابق بینرشتهای بنیانگذار (مددکاری اجتماعی و روانشناسی بالینی) ۶ و ایجاد بستر همکاری برای متخصصین مختلف علوم یاورانه ۱، تضمین میکند که محتوای ارائه شده دارای عمق علمی و کاربردی باشد.
اهداف چهارگانه در توانمندسازی اجتماعی
ماموریت IRM توانمندسازی جامعه در ابعاد گوناگون است. این ابعاد، تابآوری را در یک طیف کامل از سطح فردی تا ساختاری تعریف میکنند ۴:
- تابآوری فردی و روانی: کمک به افراد برای مدیریت استرس، تقویت سلامت روان و مواجهه موثر با مشکلات زندگی.
- تابآوری خانوادگی: ارائه راهکارها برای تقویت پیوندهای خانوادگی و توانمندسازی خانوادهها در برابر بحرانها.
- تابآوری سازمانی و ساختاری: پشتیبانی از نهادها و سازمانها برای ایجاد محیطهای کاری و ساختارهای تابآور.
- تابآوری اجتماعی: تقویت انسجام و همبستگی اجتماعی برای مقاومت در برابر چالشهای بزرگ و ملی.
فلسفه آموزش: از آگاهیبخشی سطحی تا مهندسی رفتار انطباقی پایدار
رویکرد تحولگرایی و آموزش سیستمی
رسانه تابآوری ایران در حوزه آموزش، از رویکردهای سنتی آگاهیبخشی فاصله گرفته و بر «آموزش سیستمی تابآوری» تمرکز دارد.۷ فلسفه آموزشی این رسانه بر مبنای تحولگرایی و بازمهندسی تدریس استوار است.۱
هدف این رویکرد، فراتر رفتن از کمپینهای سطحی و دستیابی به «مهندسی قابل اندازهگیری و پایدار رفتار انطباقی» است.۷
این اهداف سازمانی پیچیده، رسانه را به سمت نقشهایی فراتر از اطلاعرسانی صرف هدایت میکند و آن را به یک هاب رسانهای تخصصی و نهادینهساز تابآوری اجتماعی تبدیل مینماید.۷
برنامهریزی برای این رسانه از سال ۱۴۰۰ با نیازسنجی دقیق توسط تیم تحقیق دیجیتال مارکتینگ و فرآیند تحقیق کلمات کلیدی آغاز شده بود.۱
این برنامهریزی استراتژیک اولیه نشاندهنده یک رویکرد مدیریتی مدرن است که پژوهشهای علمی عمیق را با استراتژیهای دسترسی گسترده (Reach) ترکیب میکند تا تأثیر اجتماعی محتوا به حداکثر برسد و دانش تخصصی به سرعت و به طور گسترده به دست عموم مردم برسد.
مبانی حرفهای و اخلاقی حاکم بر محتوا
برای حفظ نقش خود به عنوان یک مرجع قابل اعتماد، IRM به اصول حرفهای و اخلاقی سختگیرانهای پایبند است ۲:
- استقلال و عدم وابستگی: این رسانه متعهد است که محتوای علمی و پژوهشی را بدون جانبداری از گروه یا جریانی خاص ارائه دهد.۲
- راستیآزمایی و مقابله با شایعات: در عصر مخاطرات، انتشار شایعات میتواند به عنوان یک استرسزای ثانویه عمل کرده و سلامت روان اجتماعی را تضعیف کند. از این رو، تعهد به اصول حرفهای و مسئولیتپذیری شامل راستیآزمایی، ارائه اطلاعات صحیح، و شفافسازی در تولید محتوا است.۲ این تعهد به راستیآزمایی در واقع مستقیماً به عنوان یک عامل حفاظتی در سطح ساختاری عمل میکند.
- انطباقپذیری و زبانی ساده: رسانه ضمن بهرهگیری از جدیدترین فناوریها برای ارائه خدمات بهتر، متعهد است که از زبانی ساده برای فهم بهتر مفاهیم تخصصی توسط مخاطبان استفاده کند تا دانش تابآوری برای عموم قابل دسترس باشد.۲
تشریح متدولوژی سیستمی پنجمرحلهای (نقشه راه آموزشی)
رسانه تابآوری ایران از یک متدولوژی سیستمی پنج مرحلهای (که به عنوان نقشهراه فنی شناخته میشود) برای طراحی، بومیسازی و اجرای برنامههای آموزشی ساختارمند تابآوری خود استفاده میکند.۷
این فرآیند یک چرخه مستمر و بازخورد-محور است که پایداری و کارآمدی مداخله را تضمین میکند.
تشخیص نیاز تابآوری خط مبدأ
مرحله آغازین با هدف تضمین مداخله مبتنی بر شواهد انجام میشود تا آموزشها به صورت دقیق به نیازهای مشخص جامعه هدف پاسخ دهند.۷
- ارزیابی سایکومتریک: از مقیاسهای سایکومتریک معتبر و بومیشده (مانند مقیاس تابآوری کانر-دیویدسون یا سازههای تخصصی مشابه) استفاده میشود تا «نمره تابآوری خط مبدأ» جمعیت هدف به دقت تعیین شود.۷
- تحلیل زمینهای: این مرحله شامل بررسی ساختار سازمانی، فرهنگ حاکم، ریسکهای محیطی خاص و شناسایی «استرسزاهای بومی» است. استرسزاهای بومی، فشارهای منحصربهفرد و محلیشدهای هستند که به صورت سیستمی بر تابآوری گروه هدف تأثیر میگذارند.۷ خروجی این مرحله، سند «نمایه تابآوری» است که مبنای تعریف اهداف آموزشی دقیق و سنجش اثربخشی در مراحل بعدی قرار میگیرد.۷
نقشهکشی ماژولار و سنتز علمی
محتوای آموزشی با استفاده از یک مدل علمی یکپارچه سنتز میشود تا پایههای نظری قوی برای تغییرات رفتاری عمیق فراهم شود.۷
- چارچوبهای نظری یکپارچه: رویکرد اصلی شامل «درمان شناختی-رفتاری (CBT)» است که به طور مؤثر با اصول «نظریه دلبستگی» و «نظریه یادگیری اجتماعی» تلفیق میشود.۷ رویکرد CBT بر بازسازی شناختی تمرکز دارد، در حالی که نظریه دلبستگی نقش حیاتی عوامل حفاظتی مبتنی بر روابط را تبیین میکند.
- الزام اکتساب مهارت عملی: مهمترین ویژگی این مرحله، تمرکز سختگیرانه بر عملگرایی است. طراحی آموزش ایجاب میکند حداقل ۶۰ درصد از زمان آموزشی به «یادگیری عملی و تجربی» اختصاص یابد؛ شامل تمرینهای شبیهسازیشده، نقشآفرینی، و سناریوهای حل مسئله گروهی.۷ این الزام بالا برای آموزش عملی نشان میدهد که موفقیت برنامه نه بر اساس رضایت شرکتکننده، بلکه بر اساس معیار سختگیرانه «اکتساب مهارت درونیشده» تعریف شده است. این رویکرد عملی برای جلب اعتماد نهادهایی که به دنبال بازده سرمایهگذاری (ROI) در آموزش هستند، حیاتی است.
انطباق فرهنگی و زمینهای (بومیسازی عمیق)
این مرحله به عنوان حیاتیترین عامل تمایز رسانه تابآوری ایران از مدلهای صرفاً ترجمهشده غربی تلقی میشود.۷
بومیسازی فراتر از ترجمه لغوی است و یک فرآیند عمیق «مفهومسازی» (Conceptualization) اصطلاحات تخصصی را در بر میگیرد تا از سوءتفاهمهای معنایی جلوگیری شود و مداخله به طور دقیق در واژگان فرهنگی محلی طنینانداز شود.۷
- ترجمه زمینهای: سناریوها و مطالعات موردی مستقیماً از مدلهای تعمیمیافته غربی اقتباس نمیشوند، بلکه با موقعیتهای روزمره خاص ایرانیان (مانند چالشهای مربوط به روابط خانوادگی، فشارهای اجتماعی-بوروکراتیک، یا واقعیتهای اقتصادی) انطباق داده میشوند.۷
- استفاده از سرمایه اجتماعی بومی: برنامه درسی بر استفاده صریح از عوامل حفاظتی مبتنی بر فرهنگ و دین تأکید دارد.۷ این عوامل شامل قدرت «شبکه خانواده گسترده» و «شبکههای اجتماعی غیررسمی» است.۷
- نقش مفهوم توکل: مفهوم «توکل» (Reliance on God) به طور صریح به عنوان یک عامل حفاظتی قدرتمند و یک سازوکار دفاعی راهبردی در نظر گرفته شده است.۷ پیوند دادن مدلهای روانشناختی (مانند CBT) با مفهوم توکل یک استراتژی آموزشی فرهنگی و مبتکرانه است. توکل در اینجا به افراد کمک میکند تا کنترل ادراکشده درونی خود را در مواجهه با استرسزاهای خارج از کنترل (مانند بحرانهای کلان) حفظ کنند. در عمل، توکل به عنوان یک مکانیزم دفاعی شناختی بومی عمل میکند که الگوهای فکری غیرانطباقی را کاهش داده و از درماندگی آموختهشده جلوگیری میکند.
انطباق طیفی و هدفگذاری سنی
محتوا به صورت رادیکالی در کل طیف سنی و نهادی تنظیم میشود تا دقیقاً با مرحله رشد شناختی و نیازهای روانشناختی گروه هدف همخوانی داشته باشد.۷
جزئیات این تفکیک در بخش بعدی ارائه خواهد شد.
پیادهسازی و ارزیابی مستمر
این مرحله شامل تعهد رسانه به بهرهگیری از جدیدترین فناوریها به منظور ارائه خدمات بهتر و همچنین تضمین انطباقپذیری و خلاقیت در ارائه محتوا است.۲
رصد بازخوردها و بهروزرسانی محتوا بر اساس اثربخشی میدانی، تضمین میکند که برنامهها کارآمدی خود را در برابر تغییرات محیطی حفظ کنند.
جدول ۱: متدولوژی سیستمی پنجمرحلهای آموزش تابآوری IRM
|
مرحله عملیاتی |
تمرکز استراتژیک |
ابزارهای کلیدی و فعالیتها |
نقش در تضمین پایداری |
|
۱. تشخیص خط مبدأ |
مداخله مبتنی بر شواهد |
ارزیابی سایکومتریک بومیشده، تحلیل استرسزاهای بومی و ریسکهای محیطی ۷ |
تعیین دقیق «نمره تابآوری» و طراحی برنامههای هدفمند |
|
۲. نقشهکشی ماژولار |
سنتز علمی و عملی |
ادغام CBT، نظریه دلبستگی؛ ۶۰% یادگیری عملی (شبیهسازی و نقشآفرینی) ۷ |
تبدیل دانش به «مهارت درونیشده» و قابل اجرا |
|
۳. انطباق فرهنگی |
بومیسازی هستهای |
مفهومسازی دقیق اصطلاحات؛ استفاده از عوامل حفاظتی بومی (خانواده گسترده، توکل) ۷ |
طنیناندازی عمیق محتوا در بافتار فرهنگی و مذهبی جامعه |
|
۴. انطباق طیفی |
سفارشیسازی مخاطب |
تنظیم رادیکال محتوا بر اساس سن، مرحله رشد و محیط نهادی (کودکی تا سازمانی) ۷ |
بهینهسازی اثربخشی آموزشی برای گروههای مختلف جامعه |
|
۵. پیادهسازی و ارزیابی |
ارتقای مستمر و فناوری |
بهرهگیری از جدیدترین فناوریها، رصد بازخوردها و بهروزرسانی محتوا ۲ |
حفظ کارآمدی و انعطافپذیری در برابر تغییرات محیطی |
گروههای هدف و انطباق طیفی: تفکیک ماژولهای آموزشی
اجرای موفقیتآمیز آموزش تابآوری مستلزم آن است که محتوا دقیقاً با مرحله رشد شناختی و نیازهای روانشناختی گروههای سنی مختلف هماهنگ شود.۷
برنامههای تابآوری کودک و نوجوان
IRM با هدفگیری این گروه، یک رویکرد پیشگیرانه را در پیش میگیرد. هدف اصلی در این سطح، ایجاد توانمندیهای هیجانی بنیادین و تقویت عوامل حفاظتی بیرونی است.۷
- مهارتهای محوری: تمرکز بر تنظیم هیجان (Emotional Regulation)، تقویت حس خودکارآمدی و حل مسئله بین فردی است.۷ این مهارتها پایههای سلامت روان در بزرگسالی را تشکیل میدهند.
- متدولوژیهای انتقال: برای انتقال مؤثر مفاهیم انتزاعی به این گروه سنی، از رویکردهای «بازیمحور»، «داستانگویی»، «هنردرمانی» و «بازیهای ساختارمند» استفاده میشود.۷
- نقش متولیان: یک عنصر کلیدی در برنامه درسی کودک و نوجوان، آموزش مستقیم متولیان (والدین و مربیان) است. این آموزشها به آنها کمک میکند تا در راستای اصول نظریه دلبستگی، بتوانند نقش «پایگاه امن» و عامل حفاظتی اولیه را برای کودکان خود ایفا کنند.۷
برنامههای تابآوری بزرگسالی و محیطهای سازمانی
آموزشهای بزرگسالی متمرکز بر ایجاد یک مدل تغییر رفتاری عمیق و پایدار در مواجهه با استرسهای پیچیده زندگی مدرن است.۷
- مداخلات شناختی-رفتاری پیشرفته: مداخلات شناختی بر «بازسازی تفسیرگرایانه» متمرکز هستند؛ به این معنی که افراد را در شناسایی و تغییر الگوهای فکری غیرانطباقی توانمند میسازد.۷ این امر شامل پرورش دیدگاهی خوشبینانه از آینده و «کشت امید» است.۱ در واقع، در شرایط دشوار اجتماعی و اقتصادی، امید و خوشبینی تبدیل به مکانیزمهای کلیدی برای تحریک عملگرایی و جلوگیری از انفعال (که ریشه در ناامیدی دارد) میشوند.
- مهارتهای نسل سوم: در این ماژولها، آموزش مهارتهایی نظیر «ذهنآگاهی» (Mindfulness) و اصول «پذیرش و تعهد» (ACT principles) گنجانده شده است.۷ این مفاهیم به فرد کمک میکنند تا هیجانات دشوار را بپذیرد و همچنان به ارزشها و اهداف خود متعهد بماند.
- آموزش سازمانی: آموزشها در این سطح به طور خاص بر ایجاد «فرهنگهای سازمانی» تابآور متمرکز است.۷ این امر شامل پشتیبانی از نهادها برای ایجاد محیطهای کاری حمایتی است که تابآوری را به عنوان یک ارزش جمعی ترویج میکند.۴
ادغام عوامل حفاظتی بومی در برنامه درسی تابآوری (مرحله انطباق فرهنگی)
|
عامل حفاظتی بومی |
مفهومسازی در رویکرد IRM |
نقش مستقیم در ارتقای تابآوری (مکانیزم روانشناختی) |
منابع |
|
توکل (Reliance on God) |
سازوکار دفاعی راهبردی؛ نیروی محرک خوشبینی و امید ۱ |
کمک به «بازسازی تفسیرگرایانه» و کاهش اضطراب در شرایط عدم قطعیت (نقش شناختی درونی) |
۱ |
|
شبکه خانواده گسترده |
عامل حفاظتی زیربنایی سرمایه اجتماعی |
فراهم آوردن «پایگاه امن» و حمایت عاطفی-اقتصادی در برابر شوکها و بحرانها |
۴ |
|
شبکههای اجتماعی غیررسمی |
منابع حمایتی موجود در بافتار محلی |
تقویت انسجام، همبستگی اجتماعی و توانایی گذر جمعی از فاجعه (تابآوری اجتماعی) |
۴ |
مهندسی تولید محتوا، پژوهش و نشر تخصصی
IRM خود را به عنوان مرجع رسمی برای آموزش، پژوهش و نشر در حوزه تابآوری تثبیت کرده است.۴ این رسانه با حفظ استقلال حرفهای، همواره آخرین یافتههای علمی و پژوهشهای روز دنیا را رصد و به زبان ساده برای مخاطبان خود ارائه میدهد.۴
ساختار محتوایی و فرمتهای ارائه
رسانه تابآوری ایران در پی آن است که گفتمان تابآوری را متمرکز سازد ۶ و از پراکندگی محتوا جلوگیری کند. به همین منظور، طیف وسیعی از فرمتها را ارائه میدهد:
- محتوای پژوهشی و آموزشی تخصصی: شامل انتشار مقالات علمی، یادداشتهای تحلیلی، خلاصهسازی دقیق پژوهشهای جهانی، معرفی کتابهای تخصصی و دورههای آموزشی ساختارمند آنلاین.۶ این محتوا با اتکا به تجربه دکتر طلسچی یکتا به عنوان مدرس ملی تابآوری غنی شده است.۶
- پوشش خبری و تحلیل عمیق: این پلتفرم به عنوان یک خبرگزاری جامع، به ارائه اخبار دقیق و بهروز، تحلیلهای عمیق و مفید، و پوشش گستردهای از رویدادهای ملی و بینالمللی مرتبط با تابآوری میپردازد.۵
زیرساخت همافزایی و تولید دانش بومی
یکی از اهداف کلیدی رسانه تابآوری ایران، تقویت همافزایی و تسهیل تبادل دانش میان فارغالتحصیلان و متخصصین برجسته در علوم روانشناختی و جامعهشناختی است.۶
ساختار تخصصی IRM به طور خاص برای ایجاد بستر همکاری برای متخصصین مددکاری اجتماعی، روانشناسی و جامعهشناسی ایجاد شده است.۱
هدف نهایی تیم پژوهشی این رسانه، بومیسازی مؤلفههای اساسی تابآوری و طراحی و اجرای پروژههای ملی تابآوری اجتماعی است.۱
در حال حاضر، این برنامهریزی استراتژیک با ۱۳ پروژه پژوهشی تکمیلشده توسط تیم پشتیبانی میشود.۱ تمرکز بر تحقیق کلمات کلیدی در مراحل اولیه طراحی محتوا ۱ نشان میدهد که IRM در پی دستیابی به یک تعادل مؤثر بین اعتبار علمی و دسترسی پذیری عمومی است، تا دانش تخصصی به دست مخاطبان گستردهتری برسد.
تمایز استراتژیک رسانه تابآوری ایران (IRM) از رسانههای عمومی
|
معیار تمایز |
رسانه تابآوری ایران (IRM) |
رسانههای عمومی غیرتخصصی |
منابع |
|
ماهیت تمرکز |
تخصصی: تابآوری اجتماعی، علمی و پژوهشی ۱ |
عمومی، خبری، حواشی و مسائل عامه |
۱ |
|
هدف اصلی |
توانمندسازی سیستمی و مهندسی رفتار انطباقی پایدار ۷ |
اطلاعرسانی صرف و افزایش آگاهی سطحی |
۷ |
|
مبنای محتوا |
پژوهش، مدلهای درمانی یکپارچه، بومیسازی عمیق ۷ |
گزارشهای سطحی و ترجمههای خام |
۷ |
|
رویکرد آموزشی |
آموزش سیستمی ۵ مرحلهای، تأکید بر ۶۰% عمل ۷ |
کمپینهای آگاهیبخشی عمومی |
۷ |
نتیجهگیری: تثبیت جایگاه رسانه تابآوری ایران به عنوان مرجع علمی و راهبردی
رسانه تابآوری ایران (resiliencemedia.ir) با تعریف نقش خود به عنوان «سازوکار دفاعی راهبردی» ۷، فراتر از یک پلتفرم رسانهای عمل میکند.
برنامهریزی آموزشی در این رسانه بر مبنای یک متدولوژی سیستمی پنجمرحلهای استوار است که با تشخیص نیازهای خط مبدأ آغاز شده و با تمرکز ۶۰ درصدی بر کسب مهارت عملی ادامه مییابد.۷
مهمترین عنصر متمایز کننده این رویکرد، انطباق فرهنگی عمیق است که با مفهومسازی دقیق اصطلاحات و ادغام آگاهانه عوامل حفاظتی بومی مانند قدرت شبکه خانواده گسترده و مفهوم «توکل» به عنوان یک مکانیزم دفاعی شناختی ۷، تضمین میکند که آموزشها به طور مؤثر در بافتار اجتماعی ایران نهادینه شوند. این رسانه با تقویت تابآوری در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی، به طور مستقیم به ارتقای انسجام اجتماعی و مقاومت ملی در برابر مخاطرات جهانی کمک مینماید.۴
تثبیت جایگاه رسانه تابآوری ایران به عنوان مرجع رسمی و پیشرو در زمینه تابآوری اجتماعی، از طریق حفظ استقلال، تعهد به راستیآزمایی و تداوم همافزایی علمی با متخصصین تضمین میشود و این رسانه را به سمت چشمانداز تبدیل شدن به پورتال جامع تخصصی تابآوری کشور هدایت میکند.۶
منابع مورداستناد
- تحلیل رویکردها و محتوای آموزشی رسانه تابآوری ایران, زمان دسترسی: دسامبر ۷, ۲۰۲۵، https://resiliencemedia.ir
- رسانه تاب آوری ایران ۲۰۲۲, زمان دسترسی: دسامبر ۷, ۲۰۲۵، https://resiliencemedia.ir
- آشنایی با رسانه تاب آوری ایران, زمان دسترسی: دسامبر ۷, ۲۰۲۵، https://talisweb.ir
- resiliencemedia.ir – رسانه تاب آوری ایران, زمان دسترسی: دسامبر ۷, ۲۰۲۵، https://resiliencemedia.ir
- معرفی رسانه تاب آوری ایران – سیویلیکا, زمان دسترسی: دسامبر ۷, ۲۰۲۵، https://civilica.com/note/4433/
- دکتر جواد طلسچی یکتا: بنیانگذار واقعی رسانه تاب آوری ایران …, زمان دسترسی: دسامبر ۷, ۲۰۲۵، https://iraniansocialworkers.ir
- Iran’s Resilience Media – رسانه تاب آوری ایران, زمان دسترسی: دسامبر ۷, ۲۰۲۵، https://resiliencemedia.ir /
